Οι μπαταρίες αλλάζουν τα δεδομένα: Πότε συμφέρει η αποθήκευση ενέργειας;

Οι μπαταρίες αλλάζουν τα δεδομένα: Πότε συμφέρει η αποθήκευση ενέργειας;

Η ραγδαία εξάπλωση των φωτοβολταϊκών και η υιοθέτηση του συστήματος Net Billing έχουν φέρει στην επιφάνεια μία νέα ερώτηση: πότε αξίζει οικονομικά να επενδύσει κανείς σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας; Στην Ελλάδα του 2025, με αυξομειούμενες τιμές ρεύματος, επιδοτήσεις και μεταβαλλόμενα τιμολόγια ΔΕΗ, η αποθήκευση μπορεί να αποδειχθεί κομβική για τη μέγιστη αξιοποίηση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος και τη μείωση των λογαριασμών. Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε σε βάθος:

  1. Τι αλλάζει η παρουσία μπαταριών στην αυτοπαραγωγή
  2. Κόστη εγκατάστασης και βασικοί τύποι μπαταριών
  3. Πότε συμφέρει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις
  4. Ελληνική πραγματικότητα: Τι ισχύει σε τιμολόγια και νομοθεσία
  5. Παράδειγμα οικονομικής μελέτης: Υπολογισμός απόσβεσης
  6. Προκλήσεις και προοπτικές για την επόμενη πενταετία

1. Τι αλλάζει η παρουσία μπαταριών στην αυτοπαραγωγή

Μέχρι πρόσφατα, ένας ιδιοκτήτης φωτοβολταϊκού στην Ελλάδα βασιζόταν αποκλειστικά στο Net Billing για τη διαχείριση πλεονασμάτων και ελλειμμάτων. Ωστόσο, με την προσθήκη μπαταριών:

  • Αυξάνεται σημαντικά η ίδια κατανάλωση (self-consumption): Ενώ παλαιότερα το πλεόνασμα έφευγε άμεσα στο δίκτυο, τώρα μπορεί να αποθηκευτεί και να χρησιμοποιηθεί το βράδυ ή σε μέρες χαμηλής ηλιοφάνειας.
  • Μειώνεται η εξάρτηση από τη χονδρική τιμή (ΟΤΣ): Η τιμή χονδρικής κυμαίνεται ημερήσια και εποχικά. Με αποθήκευση, ο ιδιοκτήτης αποφεύγει να «πουλά» σε πολύ χαμηλή χονδρική για να αγοράσει σε υψηλή λιανική.
  • Δυνατότητα backup σε διακοπή ρεύματος: Στις ελληνικές συνθήκες, όπου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες οι διακοπές δικτύου μπορεί να παραταθούν (π.χ. σε νησιά ή απομακρυσμένα χωριά), οι μπαταρίες προσφέρουν εφεδρική τροφοδοσία.
  • Αύξηση συνολικής απόδοσης επένδυσης: Περιλαμβάνει και τα κέρδη αποθήκευσης, γεγονός που οδηγεί σε ταχύτερη απόσβεση.

Επομένως, οι μπαταρίες δεν είναι απλώς ένα «add-on» στα φωτοβολταϊκά. Μεταμορφώνουν το επιχειρηματικό μοντέλο αυτοπαραγωγής.

2. Κόστη εγκατάστασης και βασικοί τύποι μπαταριών

Η ελληνική αγορά προσφέρει σήμερα κυρίως:

  • Μπαταρίες μολύβδου-οξέος (Lead-Acid): Χαμηλό αρχικό κόστος, ανακυκλώσιμες, αλλά μικρότερη διάρκεια κύκλου ζωής (3–5 έτη) και χαμηλότερη βαθμίδα εκφόρτισης (~50%). Κατάλληλες μόνο για μικρές ιδιωτικές εγκαταστάσεις χαμηλών απαιτήσεων.
  • Μπαταρίες Li-ion (λιθίου): Πιο ακριβές, αλλά υψηλή ενεργειακή πυκνότητα, κύκλοι ζωής >5.000, βαθμίδα εκφόρτισης ~80–90%. Τυπικά επιλέγονται για οικιακές λύσεις 5–20 kWh ή για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
  • Μπαταρίες LFP (Lithium Iron Phosphate): Μια παραλλαγή Li-ion με αυξημένη ασφάλεια, μεγαλύτερη διάρκεια ζωής (6.000+ κύκλοι), αντίσταση σε υψηλές θερμοκρασίες. Κορυφαία επιλογή για ελληνικά κλίματα κατά τη διάρκεια ζεστών καλοκαιριών.
  • Flow batteries (Ρευστοηλεκτροχημικές): Υποσχόμενη τεχνολογία με πρακτικά απεριόριστους κύκλους φόρτισης/εκφόρτισης, αλλά υψηλό αρχικό κόστος και ακατάλληλες για μικρά συστήματα λόγω όγκου και πολυπλοκότητας.

Κόστος επένδυσης (2025):

  • Lead-Acid 5 kWh: ~1.200–1.500 €
  • Li-ion (LFP) 5 kWh: ~3.000–3.500 €
  • LFP 10 kWh: ~5.500–6.500 €
  • Flow battery 10 kWh (προκαταρκτική τιμή εισαγωγής): ~8.000–9.000 €

Σημειώστε ότι το συνολικό κόστος περιλαμβάνει:

  • Χρέωση μπαταρίας (inverter/φορτιστής): ~1.000–1.500 €
  • Εγκατάσταση, καλωδιώσεις, προστασίες: ~800–1.200 €
  • Τεχνικές μελέτες και αδειοδοτήσεις: ~500 €

Η συνολική επένδυση για ένα μεσαίο οικιακό σύστημα (5 kWh LFP + καλώδια/εγκατάσταση) κυμαίνεται γύρω στα ~4.500–5.500 €.

3. Πότε συμφέρει σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Για να εκτιμήσουμε το όφελος, πρέπει να λάβουμε υπόψη:

  • Κόστος ηλεκτρικής ενέργειας: Την τιμή λιανικής (με ρήτρες, ΔΚΖ, πάγιο) και τη χονδρική (ΟΤΣ) που εισπράττουμε για κάθε πώληση πλεονάσματος.
  • Ποσοστό αυτοκατανάλωσης: Χωρίς μπαταρίες, το μέσο ποσοστό αυτοκατανάλωσης για οικιακό Φ/Β 5 kW στην Ελλάδα κυμαίνεται στο 25–30%. Με αποθήκευση μπορεί να φτάσει 50–60%.
  • Χρόνος ζωής μπαταρίας: Ένα σύστημα LFP 5 kWh με 5.000 κύκλους σταθερή απόδοση έχει διάρκεια περίπου 10–12 έτη.
  • Ετήσιο κόστος συντήρησης: Καθαρισμός πάνελ, έλεγχοι, αντικατάσταση εξαρτημάτων (200–300 €/έτος).

Ας υποθέσουμε ένα παράδειγμα:

  • Οικιακό Φ/Β 5 kW + μπαταρία LFP 5 kWh (συνολικό κόστος ~8.000 € με εγκατάσταση).
  • Περίοδος ανάλυσης: 10 έτη.
  • Μέση παραγωγή Φ/Β: 5 kW × 4 ώρες peak ηλιοφάνειας/ημέρα × 300 ημέρες/έτος = 6.000 kWh/έτος.
  • Ποσοστό αυτοκατανάλωσης χωρίς μπαταρία: 30% (1.800 kWh άμεσα), 70% πωλείται στο δίκτυο (4.200 kWh × 0,065 € χονδρική = 273 € έσοδα, ετήσια αγορά ρεύματος: 4.200 kWh × 0,25 €/kWh = 1.050 €).
  • Με μπαταρία LFP 5 kWh και 50% αυτοκατανάλωση:
    • Φ/Β αυτοκατανάλωση (ημέρα): 3.000 kWh (αποφεύγεται αγορά 3.000 × 0,25 € = 750 €).
    • Πλεόνασμα προς πώληση: 3.000 kWh × 0,065 € = 195 € έσοδα.
    • Αγορά ρεύματος από δίκτυο: 3.000 kWh × 0,25 € = 750 € έξοδα.
    • Καθαρό επίδραση: Έσοδα 195 € – Έξοδα 750 € = –555 € ⇒ Προστιθέμενη αξία 750 € (που γλιτώνει από αγορά) συν 195 € έσοδα = 945 € ετήσιο όφελος (χωρίς να υπολογιστεί το 30% που έπαιρνε ήδη από Net Billing παλιά).

Με απλά νούμερα, σε ετήσια βάση το σύστημα φέρνει:
- Χωρίς μπαταρία: 273 € έσοδα – 1.050 € έξοδα = –777 € καθαρή δαπάνη (πλήρωνε καθαρά 777 €)
- Με μπαταρία: 195 € έσοδα – 750 € έξοδα = –555 € καθαρή δαπάνη (πλήρωνε 555 €), αλλά παράλληλα γλιτώνει 750 € αγοράς από δίκτυο ⇒ καθαρό όφελος 945 €

> Σύγκριση: Χωρίς μπαταρία 777 € δαπάνη ετησίως vs με μπαταρία 0 €, αφού κερδίζει 945 € αλλά πληρώνει 555 €.
> Καθαρό όφελος σε σχέση με το παλιό μοντέλο: 777 € + 0 € = 777 € και επιπλέον 168 € (διαφορά 945–777) = 945 € ετήσιο κέρδος.

Ακόμα και αν υπολογίσουμε 200 €/έτος συντήρηση, το καθαρό όφελος παραμένει ~745 € ετησίως. Η απόσβεση της επένδυσης (~8.000 €) γίνεται σε περίπου 10–11 έτη, συμβαδίζοντας με τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας LFP.

4. Ελληνική πραγματικότητα: Τι ισχύει σε τιμολόγια και νομοθεσία

Για να εφαρμόσει κάποιος σύστημα αποθήκευσης, πρέπει να λάβει υπόψη:

  • Τιμολόγια ΔΕΗ (Ιανουάριος 2025):
    • Τιμή λιανικής: ~0,25 € / kWh (οικιακή ζώνη), ~0,22 € / kWh (μηνιαίο τιμολόγιο με προκαθορισμένη ζεύξη)
    • Χονδρική (ΟΤΣ): Δοκιμαστική προσέγγιση: 0,06–0,08 € / kWh ανά μήνα ανάλογα με τη ζήτηση.
  • Νομοθετικό πλαίσιο (Ν. 5064/2023):
    • Αυτοπαραγωγοί έως 10 kW δεν απαιτούν άδεια ΡΑΕ.
    • Αποθήκευση ενέργειας (μπαταρίες έως 10 kWh) δεν απαιτεί ξεχωριστή άδεια, αρκεί να συνοδεύει εγκατάσταση Φ/Β στο ίδιο κτίριο.
    • Εγγραφή στο σύστημα ΜΥΦ (Μητρώο Φ/Β) και δήλωση έργου στη ΔΟΥ.
    • Υποχρεωτική σύνδεση με δύο κατευθύνσεις μέτρησης (ΔΕΔΔΗΕ).
  • Επιδοτήσεις και κίνητρα:
    • Πρόγραμμα «Κεντρικό Σχέδιο» για ενίσχυση μπαταριών (έως 20%–30% για οικιακούς αυτοπαραγωγούς).
    • Επιδοτούμενα δάνεια με χαμηλό επιτόκιο (ΕΤΕπ, αναπτυξιακός νόμος).
    • Φοροαπαλλαγές για ιδιώτες που επενδύουν σε ΑΠΕ (αποσβέσεις σε 5 έτη).

Συνολικά, οι συντελεστές απόσβεσης με επιδότηση 20% για μπαταρία LFP 5 kWh μπορούν να πέσουν στα 7–8 έτη.

5. Παράδειγμα οικονομικής μελέτης: Υπολογισμός απόσβεσης

Ας δούμε έναν πίνακα κόστους/οφέλους 10ετίας για ένα νοικοκυριό με:

  • Φ/Β 5 kW + μπαταρία LFP 5 kWh
  • Επιχορήγηση: 20% (Net cost after subsidy: 8.000 € × 0.8 = 6.400 €)
  • Ετήσιο όφελος: 945 € (όπως υπολογίσαμε στο προηγούμενο παράδειγμα) minus 200 €/έτος συντήρηση = 745 €/έτος net

10ετία:

  • Έτος 1: Κόστος 6.400 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο 5.655 €
  • Έτος 2: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο 4.910 €
  • Έτος 3: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο 4.165 €
  • Έτος 4: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο 3.420 €
  • Έτος 5: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο 2.675 €
  • Έτος 6: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο 1.930 €
  • Έτος 7: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο 1.185 €
  • Έτος 8: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο 440 €
  • Έτος 9: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο –305 € (πλέον κερδίζει)
  • Έτος 10: Κόστος 0 €, Όφελος 745 €, Υπόλοιπο –1.050 €

Η επένδυση αποσβένεται πλήρως στα μέσα του 8ου έτους, οπότε και το υπόλοιπο γίνεται αρνητικό. Στη συνέχεια, κάθε χρόνο αποκομίζει καθαρό όφελος ~745 €.

6. Προκλήσεις και προοπτικές για την επόμενη πενταετία

  • Κυριαρχία Li-ion / LFP: Οι τιμές μειώνονται σταδιακά και η απόδοση αυξάνεται, καθιστώντας τη μετάβαση σε μπαταρίες πιο συμφέρουσα.
  • Νέες νομοθετικές ρυθμίσεις: Αναμένονται αλλαγές στην αμοιβή Excess Energy 2.0 (Net Billing 2.0) με διαφοροποιημένη τιμή σε ώρες αιχμής.
  • Ανάπτυξη off-grid λύσεων: Στα νησιά με δίκτυα σε πίεση, οι μπαταρίες θα επιτρέψουν πλήρη αυτονομία για μικρές κοινότητες.
  • Επέκταση στη μικρή βιομηχανία: Μετά από επιχειρήσεις μεσαίου μεγέθους, όπου το κόστος ρεύματος βαριά επηρεάζει το κόστος παραγωγής, αναμένεται ραγδαία υιοθέτηση.
  • Ανακύκλωση μπαταριών: Η εγκατάσταση συστημάτων ανακύκλωσης Li-ion στην Ελλάδα θα συμβάλλει στη βιωσιμότητα και θα μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

7. Συμπέρασμα

Η επένδυση σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα του 2025 έχει νόημα όταν:

  • Το νοικοκυριό ή η επιχείρηση έχει σημαντική ημερήσια κατανάλωση σε ώρες ηλιοφάνειας.
  • Το κόστος ρεύματος λιανικής παραμένει υψηλό (≥0,25 €/kWh).
  • Υπάρχουν διαθέσιμες επιδοτήσεις (έως 20–30% του κόστους).
  • Θεωρείται η δυνατότητα backup σε διακοπές ρεύματος, π.χ. σε απομακρυσμένα νησιά.

Σε ποσοστά αυτοκατανάλωσης 50–60%, η απόσβεση γίνεται σε λιγότερα από 9 έτη (με επιδότηση), ενώ χωρίς επιδότηση σε ~11–12 έτη. Επομένως, για όσους επιδιώκουν όχι μόνο φθηνότερο ρεύμα αλλά και ενεργειακή ασφάλεια, οι μπαταρίες είναι το επόμενο λογικό βήμα.

Η Arsia Energy σας καθοδηγεί βήμα-βήμα: από τη μελέτη, την επιλογή μπαταριών μέχρι την εγκατάσταση και την παρακολούθηση. Ζητήστε δωρεάν μελέτη και ξεκινήστε να αξιοποιείτε την αποθήκευση ενέργειας από σήμερα!

Επιστροφή στο ιστολόγιο